Netwerk Ecologische Monitoring
Het Netwerk Ecologische Monitoring is een samenwerkingsverband van overheidsorganisaties voor de monitoring van de natuur in Nederland. De partners in het samenwerkingsverband stellen doelen voor de monitoring en zorgen voor een optimale verzameling en verwerking van de nodige gegevens.
Samenwerking
De samenwerking binnen het NEM is in 1999 verankerd in een overeenkomst tussen de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Infrastructuur en Waterstaat, het Planbureau voor de Leefomgeving, het Centraal Bureau voor de Statistiek en de provincies. Al deze partijen zijn vertegenwoordigd in de Stuurgroep voor Natuurmonitoring en Informatievoorziening die richting geeft aan het NEM. De dagelijkse uitvoering ligt bij het Kernteam NEM. Het CBS is verantwoordelijk voor de kwaliteitsbewaking van de verzamelde gegevens. Het projectmanagement van het NEM is ondergebracht bij de WOT N&M (Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu). Sovon Vogelonderzoek en andere soortenorganisaties, samenwerkend in SoortenNL, organiseren de dataverzameling samen met meer dan 15.000 vrijwilligers.
Het Ministerie van LNV financiert het grootste deel van NEM. Andere financiers zijn Rijkswaterstaat en de provincies.
Borgen van kwaliteit
De resultaten van het NEM zijn data en trends. Aantalstrends zijn gebaseerd op waarnemingen die volgens vaste voorschriften voor verzameling en verwerking verkregen zijn. Zowel het proces als de verzamelde data worden gecontroleerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Van de controle van de telgegevens op fouten en onwaarschijnlijkheden tot de check op de digitale volledigheid en kwaliteit van de data. Ze verzorgen statistische correcties op zaken als over- of onderbemonstering, de voorkeuren van tellers en ontbrekende tellingen. Het CBS ontwikkelde er een programma voor, RTRIM (TRends and Indices in Monitoring data in R), dat nu in verschillende landen wordt toegepast bij natuurmonitoring. Naast aantalstrends levert het NEM ook verspreidingstrends op. Voor het berekenen van verspreidingstrends worden zowel waarnemingen gebruikt die verzameld zijn volgens een protocol, als ‘losse’ waarnemingen. Daarmee worden waarnemingen bedoeld die niet volgens het volgen van een protocol verzameld zijn, bijvoorbeeld omdat het een waarneming van een bijzondere soort betreft. Wel geldt dat bij het berekenen van verspreidingstrends ook gecorrigeerd wordt voor waarnemersinspanning. Om een objectief beeld te kunnen schetsen. Van de informatie die binnen het NEM wordt verzameld kun je dus zeker zijn dat de kwaliteit goed in de gaten wordt gehouden, ‘dit is NEM-gecertificeerd’.
Partners
VERTROUWDE PARTNERS VERBONDEN MET NEM
Informatiecyclus
HET VERLOOP VAN INFORMATIESTROMEN
De informatiecyclus van het NEM begint bij het vaststellen van de informatiebehoefte. Hieruit volgt de monitoringstrategie gevolgd door de productie de overdracht en het gebruik van gegevens. Bij de gegevensproductie spelen soortenorganisaties, Sovon, de provincies en CBS een grote rol.
Monitoringstrategie
De tweede stap in de informatiecyclus is de monitoringstrategie: hoe wordt de gewenste informatie verzameld? In de meeste gevallen is gekozen voor uitvoering door soortenorganisaties. Zij coördineren meetnetten met vele vrijwilligers die de metingen in het veld uitvoeren. Verder organiseren provincies en diensten van Rijkswaterstaat enkele meetnetten of onderdelen daarvan. Daarbij worden betaalde veldmedewerkers ingeschakeld. Het gaat dus niet om één allesomvattend natuurmeetnet, maar om een stelsel van landelijke meetnetten. Voor elke soortgroep zijn namelijk aparte veldmetingen nodig.
Heldere afspraken
Met de soortenorganisaties worden contracten gesloten. Die bevatten afspraken over de afstemming van de meetnetten op de meetdoelen, de kwaliteit van de gegevens en het tijdig leveren van gegevens. Begeleidingscommissies per meetnet bewaken die afspraken en het CBS rapporteert jaarlijks in het NEM-kwaliteitsrapport over de voortgang.
Nieuws
Uit het veld
NEM nieuwsbrief 25, oktober 2024
In deze nieuwsbrief In deze editie van de nieuwsbrief aandacht voor het 25-jarig bestaan van het NEM en het 25-jarig bestaan van het Compendium voor de Leefomgeving Het afscheid van Tom van der Meij. Verder enkele artikelen over de Status van de zoute natuur en het...
Terugblik op het NEM-25-jarig bestaan
Op vrijdag 28 juni vierden we het 25-jarig jubileum van het Netwerk Ecologische Monitoring. In het LEF Future Center van Rijkswaterstaat kwamen een kleine 200 mensen bij elkaar of terug te blikken op een unieke samenwerking, om uit te kijken naar de toekomst en...
Symposium 25 jaar CLO: “De rol van feiten en cijfers in het maatschappelijk debat”
Dagelijks zijn onderwerpen als natuur, stikstof, luchtvervuiling en klimaat in het nieuws, maar hoe staat de leefomgeving er nu werkelijk voor? Discussies over deze onderwerpen hebben baat bij objectieve en actuele feiten en cijfers. Deze feiten en cijfers over...
NEM-Jubileumdag: Op weg naar een duurzame toekomst
We vieren 25 jaar Netwerk Ecologische Monitoring Het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM) meet sinds 1999 structureel de natuur in Nederland. Met het NEM kijken we naar welke planten en dieren er allemaal leven in ons land en vooral: hoe gaat het met die soorten? We...
NEM Kwaliteitsrapport over 2023
Het Kwaliteitsrapport NEM over 2023 is gepubliceerd en hier te downloaden.
Korte handleidingen meetnet vlinders en meetnet libellen
Zojuist zijn de beknopte handleidingen voor de meetnetten vlinders en libellen gereed gekomen. Hierin vindt u informatie over wanneer je kunt/mag tellen en over hoe een telling wordt uitgevoerd, met allemaal handige tips. Zo heeft u in een oogopslag een beeld van de...