Netwerk Ecologische Monitoring

Het Netwerk Ecologische Monitoring is een samenwerkingsverband van overheidsorganisaties voor de monitoring van de natuur in Nederland. De partners in het samenwerkingsverband stellen doelen voor de monitoring en zorgen voor een optimale verzameling en verwerking van de nodige gegevens.

Samenwerking

De samenwerking binnen het NEM is in 1999 verankerd in een overeenkomst tussen de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Infrastructuur en Waterstaat, het Planbureau voor de Leefomgeving, het Centraal Bureau voor de Statistiek en de provincies. Al deze partijen zijn vertegenwoordigd in de Stuurgroep voor Natuurmonitoring en Informatievoorziening die richting geeft aan het NEM. De dagelijkse uitvoering ligt bij het Kernteam NEM. Het CBS is verantwoordelijk voor de kwaliteitsbewaking van de verzamelde gegevens. Het projectmanagement van het NEM is ondergebracht bij de WOT N&M (Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu). Sovon Vogelonderzoek en andere soortenorganisaties, samenwerkend in SoortenNL, organiseren de dataverzameling samen met meer dan 15.000 vrijwilligers.

Het Ministerie van LNV financiert het grootste deel van NEM. Andere financiers zijn Rijkswaterstaat en de provincies.

Borgen van kwaliteit

De resultaten van het NEM zijn data en trends. Aantalstrends zijn gebaseerd op waarnemingen die volgens vaste voorschriften voor verzameling en verwerking verkregen zijn. Zowel het proces als de verzamelde data worden gecontroleerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Van de controle van de telgegevens op fouten en onwaarschijnlijkheden tot de check op de digitale volledigheid en kwaliteit van de data. Ze verzorgen statistische correcties op zaken als over- of onderbemonstering, de voorkeuren van tellers en ontbrekende tellingen. Het CBS ontwikkelde er een programma voor, RTRIM (TRends and Indices in Monitoring data in R), dat nu in verschillende landen wordt toegepast bij natuurmonitoring. Naast aantalstrends levert het NEM ook verspreidingstrends op. Voor het berekenen van verspreidingstrends worden zowel waarnemingen gebruikt die verzameld zijn volgens een protocol, als ‘losse’ waarnemingen. Daarmee worden waarnemingen bedoeld die niet volgens het volgen van een protocol verzameld zijn, bijvoorbeeld omdat het een waarneming van een bijzondere soort betreft. Wel geldt dat bij het berekenen van verspreidingstrends ook gecorrigeerd wordt voor waarnemersinspanning. Om een objectief beeld te kunnen schetsen. Van de informatie die binnen het NEM wordt verzameld kun je dus zeker zijn dat de kwaliteit goed in de gaten wordt gehouden, ‘dit is NEM-gecertificeerd’.